Kot syjamski ze względu na swbarwę ciała rozpoznawany nawet przez laików jako kot rasowy należy do najbardziej znanych ras. Odziedziczona po przodkach wydłużona budowa ciała zdradza orientalne pochodzenie. Miły, samowolny charakter stanowi zawsze okazję do niespodzianek, a „psie przywiązanie” jest jedyne w swoim rodzaju. Dzięki dużej inteligencji syjam może nauczyć się różnych sztuczek;  jest też bardzo ciekawski. Jego głos którego często i donośnie używa oraz swawolny temperament pobudzający do niezmordowanego brykania dopełniają obrazu kota z osobowością.

Historia czy legenda

Pochodzenie i powstanie tej rasy nie jest całkiem jasne. Przypuszcza się, że przodkami syjamów były koty nubijskie, bengalskie i azjatyckie koty domowe.
Pierwsza wczesna dokumentacja pochodzi z roku 1350. Pochodząca z tego roku "Książka z wierszami o kotach" znajduje się w Tajlandzkiej Bibliotece Narodowej w dzisiejszej stolicy Bangkoku. W tej pozycji kot syjamski przedstawiony jest w tekście i na rysunkach.
Podobnie jak w ubiegłym stuleciu w Europie, także w zamierzchłych czasach kot syjamski był zarezerwowany dla szlachetnie urodzonych, którzy trzymali syjamy w swych pałacach, co może być wytłumaczeniem, dlaczego ta rasa utrzymała się przez tak długie stulecia.
Z pałaców i świątyń pochodzą też opowieści wyjaśniające "królewskie cechy" syjama - załamany ogon i zezowanie - które dziś uważa się za poważne błędy: otóż pilnując świątyni syjamy jakoby owijały ogony wokół cennych waz i stróżowały tak bystrym spojrzeniem, że z czasem ich oczy zaczęły zezować, a ogony załamały się.

Początki hodowli w Europie

W 1884 roku król Syjamu podarował brytyjskiemu konsulowi generalnemu parkę syjamów imieniem PHO i MIA. Ich potomstwo zostało wystawione w Londynie w 1885 roku. Wiele pierwszych kotów syjamskich zmarło na skutek błędnego żywienia chlebem maczanym w ciepłym mleku i trzymania w warunkach niemal cieplarnianych.
Koty te, aby były zdrowe potrzebują dużo ruchu, słońca, świeżego powietrza oraz mięsa i wody.
W 1892 roku w Anglii ustalono pierwszy standard, który w 10 lat później opracowano ponownie. Opisywał on syjama jako nieco niezwykłego i zwracającego uwagę kota średniej wielkości, który nie może mieć grubego brzucha, ponieważ to mąciłoby podziwianą smukłość, w typie zwierzę bardzo ładne, w żadnym razie nie przypominające krótkowłosego kota domowego, posiada wyraźne odgraniczone plamy barwne, często można je rozpoznać po załamaniu ogona i pięknych niebieskich oczach. Już wtedy wymagano również "Marten-Face" czyli twarzy kuny.
Każdy kto zdecyduje się na kupno rodowodowego kota syjamskiego i chce w przyszłości pochwalić się jego potomstwem, musi pokazać go na wystawie. Przygotowanie syjama do tego nie jest trudne, o ile kociak będzie wcześnie uczony obcowania z innymi ludźmi, oraz trzymania na rękach w odpowiedniej "wystawowej" pozycji. Często zdarza się, że kot wyrwany z domowego zacisza, nieprzyzwyczajony do innego otoczenia i zapachu innych kotów jest tak przestraszony, że nie daje się dotknąć właścicielowi nie wspominając już o sędziach.
Poza tym wystawowy kot syjamski musi być szczupły a to właśnie stanowi dla większości hodowców największy problem, ponieważ najczęściej nasi ulubieńcy posiadają ogromny apetyt.

Odmiany półdługowłose

Kto lubi koty z dłuższą okrywą zachwyci się na widok kota balijskiego. To kot o sylwetce syjama okrytego płaszczem długiej, jedwabistej sierści z pióropuszem na ogonie. Pełne gracji ruchy powodują, że jest on porównywany do tancerek z wyspy Bali.
Koty balijskie występują w takich samych odmianach kolorystycznych jak koty syjamskie.
Hodowla i rozmnażanie: Wybierając kociaka syjamskiego decydujemy się na przebywanie ze stworzeniem, które w małym ciele posiada ogromną energię i temperament. Musimy liczyć się z tym, że będzie on nam towarzyszył zawsze i wszędzie, traktując ludzi z którymi mieszka jak członków swojego kociego stada.
Syjam więc nie nadaje się dla osób, które wolą zwierzęta żyjące własnym rytmem z dala od ludzkich spraw, ponieważ zawsze znajduje się tam gdzie dzieje się coś ciekawego.
Kotka syjamska chodzi w ciąży ok. 68 dni i bardzo dobrze opiekuje się potomstwem razem z innymi kotami np. ojcem kociąt lub innymi kotkami. Często też przyjmuje do siebie inne osierocone lub odrzucone kocięta. Kocury - ojcowie z anielską cierpliwością znoszą szalone zabawy kociąt polegające najczęściej na polowaniu na ojcowski ogon.
Syjamy łączy się też z kotami orientalnymi, a mioty z takiego połączenia są mieszane tzn. rodzą się kocięta syjamskie i orientalne.
Wychowanie kociaków syjamskich nie jest trudne, trzeba jednak pamiętać o tym, że są one potomkami kotów królewskich i należą im się specjalne względy. Po prostu potrzebują dużo miłości, spokoju ,częstego kontaktu z ludźmi. Wymagają też dla dobrego rozwoju psychiki dłuższego pobytu z matką i rodzeństwem (min.10-12 tyg.). Zbyt wczesne odłączenie małego kotka syjamskiego od matki lub niewłaściwe traktowanie może spowodować nieodwracalne złe zmiany w jego usposobieniu.

Kot orientalny ORI

Koty orientalne zawdzięczają swą smukłą sylwetkę kotom syjamskim od których się wywodzą. Już w początkach hodowli syjamów pojawiały się czasami jednokolorowe kocięta niebieskie i czarne. Dopiero w latach trzydziestych niemiecki profesor zoologii F. Schwangart opisał niezwykłe jednobarwne koty krótkowłose. Niestety druga wojna światowa przerwała hodowlę orientów i dopiero w latach 60-tych ponowiono starania o popularyzację tej nowej odmiany kota syjamskiego.
Odmiany kolorystyczne: Kupując kociaka orientalnego mamy do wyboru znacznie więcej kolorów niż w przypadku kociąt syjamskich. Do podstawowych barw (czarnej, brązowej, niebieskiej, lila, rudej, kremowej, cynamonowej i płowej należy dodać odmiany szylkretowe, pręgowane w 4-ch wariantach, srebrzyste i dymne. Możliwe też są połączenia tych odmian np.; szylkret niebieski srebrzysty z pręgowaniem klasycznym.
Kupując rasowego kota orientalnego z rodowodem musimy liczyć się z tym, że kiedyś będzie on uczestnikiem kociej wystawy. Niestety nie jest to ulubiona kocia rozrywka. Dlatego ważne jest przygotowywanie go od małego do kontaktu z obcymi ludźmi. Zdarza się czasami, że doskonały standardowo osobnik nie nadaje się do wystawiania ze względu reakcji na stres np.: agresja. Sędzia oceniający takiego kota może go zdyskwalifikować. Inne zwierzęta uczone wcześniej obcowania z ludźmi maja większe szanse na dobrą ocenę. Z drugiej strony sukcesy wystawowe nie są gwarancją sukcesów hodowlanych tzn. potomstwo utytułowanych rodziców nie zawsze jest doskonałe.

Odmiany półdługowłose

Istnieją również koty orientalne półdługowłose tzw: jawajskie.
Są to orienty o pięknej, jedwabistej okrywie z długich włosów przykrywających smukłą sylwetkę. Koty jawajskie występują w takich samych odmianach kolorystycznych jak ich krótkowłosi bracia.
W Polsce nie ma przedstawicieli tej odmiany. Jeżeli więc ktoś ma ochotę hodować koty niespotykanej u nas rasy zachęcamy do kupienia pary kotów jawajskich lub balinezyjskich (półdługowłosych syjamów) z zagranicznej hodowli. Niestety należy się liczyć z dużym wydatkiem a, niekiedy z paroma miesiącami oczekiwania na upragnione kocięta.
Hodowla kotów orientalnych

Koty orientalne można łączyć w pary z kotami syjamskimi. W takim wypadku w miocie prawdopodobnie urodzą się kocięta syjamskie i orientalne. Należy jednak unikać łączenia kotów blisko spokrewnionych. Ciąża trwa dłużej niż u innych ras tj. ok. 68 dni. Koty orientalne i syjamskie są bardzo dobrymi rodzicami, zarówno matka jak i ojciec troskliwie wychowują potomstwo.
Syjamy i orienty bardzo szybko dojrzewają, ale dopiero po ukończeniu 12-u miesięcy mogą być rozmnażane.